Binnenstedelijke transformatie naar wonen in het groen

Ambities voor een toekomstbestendige binnenstad

Net als veel andere binnensteden heeft ook de binnenstad van Apeldoorn te maken met leegstand van winkelpanden. Daarnaast is er een tekort aan geschikte woningen voor diverse doelgroepen. In opdracht van gemeente Apeldoorn ontwikkelden DelvaLandscape Architecture and Urbanism, Skonk en Stadkwadraat een ontwikkelperspectief: Het stadspark van Apeldoorn. De focus in deze visie op een toekomstbestendige binnenstad ligt op wonen, verbeterde bereikbaarheid, transformatie van winkels en vergroening.

Transformatie naar groene hof

De Korenpassage, een compact overdekt winkelcentrum met toenemende leegstand, is in het ontwikkelperspectief aangewezen als transformatielocatie. Het centraal gelegen complex tussen de Torenstraat en Mariastraat wordt getransformeerd naar een groene hof met 26 stadswoningen.

Dicht stadsdeel wordt groene doorgang

De Korenpassage ligt ingeklemd tussen diverse winkelpanden in het centrum van Apeldoorn. Voordeel hiervan is dat de nieuwe woonbuurt zo de levendigheid en voorzieningen van de stad kan combineren met een beschutte woonomgeving. Door de stedenbouwkundige ingreep met geschakelde woningen ontstaat een interessante, groene hofruimte die uitnodigt om het gebied te doorkruisen. De hof heeft verschillende entrees en de wandelroute meandert door het groen tussen de sculpturale bouwblokken. Door de toevoeging van deze nieuwe route aan de binnenstad wordt de achterkant van het bouwblok een nieuwe voorkant die een extra laag toevoegt aan de stad.

Wonen aan een autovrij, groen park

De oorspronkelijke ondergrondse parkeergarage van het winkelcentrum blijft behouden voor de privéparkeerplaatsen en -bergingen van de bewoners. Op deze manier is parkeren op het maaiveld niet nodig en is er ruimte voor een groen park tussen de woningen.

Wandelen, ontmoeten en verblijven in het collectieve groen

De Korenpassage krijgt een collectieve, groene buitenruimte in het midden. Ook krijgt iedere woning een compacte privéstadstuin aan de achterzijde. De gezamenlijke buitenruimte wordt ingericht als groen park waar het prettig wandelen, ontmoeten en verblijven is. Door de geschakelde woningen ontstaan beschutte plekjes met houten bankjes en een pleintje als centrale plek. Het park wordt groen ingericht met onder meer fruitbomen en laagblijvende beplanting langs de paden.

Groen van gevel tot gevel en van maaiveld tot dak

In De Korenpassage blijft verharding tot een minimum beperkt en is er op alle niveaus ruimte voor groen. Op het maaiveld vind je groen van gevel tot gevel. Dit wordt verticaal aangevuld met klimgroen langs gevels, hekwerken en spandraden. Ook worden bomen toegevoegd; hiervoor komt op het dak van de parkeergarage een royale substraatlaag.

Aantrekkelijke groene entrees

De drie entrees van De Korenpassage liggen in het winkelgebied van Apeldoorn. De nieuwbouw wordt zorgvuldig aangesloten op de bestaande gevels. Verder ‘stroomt’ het groen uit het woonveld door tot deze entrees. De interessante, meanderende route tussen de woningen is zichtbaar vanaf de winkelstraat en is toegankelijk voor zowel bewoners als passanten. De inrichting van de collectieve ruimte vergroot de doorwaadbaarheid van het gebied en laat tevens zien dat het een woongebied is waar bewoners hun rust waarderen.

Stadswoningen vormen samen interessante sculptuur

De 26 woningen zijn verdeeld over drie rijen met een gevarieerd gevelbeeld. De volumes vormen interessante sculpturen, door de verspringende gevels en in diepte wisselende setbacks. De woningen vormen met elkaar een geheel; de voorgevels begeleiden de collectieve hof en zorgen voor een zorgvuldige ruimtelijke inpassing. Reliëfmetselwerk, gevelgroen en nestkasten verbijzonderen de kopgevels. De verdiepingshoge vensters met diepe negge variëren in breedte en hoogte (ter plaatse van de vides). Enkele vensters hebben een Frans balkon. De entrees aan de openbare ruimte zijn zorgvuldig mee-ontworpen met aandacht voor elementen als de houten voordeur, verlichting, huisnummer en houten gevelbankje.

Stadswoningen met variaties

De 26 stadswoningen hebben een woonoppervlakte van 83 tot 114 m2 en hebben elk drie woonlagen. De trap en praktische ruimten zijn in het midden gesitueerd, zodat aan de tuin en entreezijde geen ruimte wordt ingenomen door een hal; je komt binnen in de woonkeuken die uitkijkt op de groene hof. Door de verschillende setbacks zijn er variaties in dakterrassen aan de voor- of achterzijde.

Ruim en licht wonen aan de hof

Enkele woningen hebben een dubbelhoge glazen pui met vide aan de voorzijde. Dit zorgt voor extra daglicht en verbindt de woonkeuken met de bovengelegen werkkamer of extra zitkamer. De woonruimte wordt zo vergroot: anderhalve verdieping wonen en anderhalve verdieping slapen.

Klimaatadaptief en duurzaam: water vasthouden en vertragen

Water wordt opgevangen daar waar het valt; op de daken van de woningen en het dak van de passage wordt water opgevangen en vertraagd afgevoerd. De laag op de parkeergarage zorgt door middel van substraat en de infiltratiekratten naast waterberging ook voor water voor de beplanting. Verhard oppervlak in de volle grond watert af richting groenstroken.

Alle woningen krijgen pv-panelen op het hoogste dak (lagere daken zijn terras). Ook zijn ze voorzien van triple glas en wtw-ventilatie.

Natuurinclusieve plek in de stad

In het rond Apeldoorn vind je drie sterk verschillende habitats voor flora en fauna: Veluwe, buitengebied en stad/dorp. De Korenpassage is voornamelijk ingericht op de doelsoorten voor stad/dorp, zoals huismussen, gierzwaluwen, dwergvleermuizen, bijen en kikkers. Bijpassende natuurinclusieve maatregelen zijn in- en opbouwnestkasten, groene daken, dood hout, (klim)planten en (fruit)bomen. In de schaduwtuinen komt beplanting die ook met wat minder zonlicht floreert.

Met zorg bepaalde kleuren en materialen

De Korenpassage wordt uitgevoerd in ingetogen materialen. Dit palet van materialen en kleuren bestaat onder meer uit een lichte genuanceerde gevelsteen, grijsgroen schilderwerk en lichthouten pergola’s.