Karakteristieke fabrieksgebouwen zijn inspiratie voor betaalbare woningen met zorgvuldige details
Met de komst van 201 sociale huurwoningen nadert de wijk Enka in Ede haar voltooiing. MIX architectuur ontwierp een appartementengebouw dat past bij het bijzondere verleden van de locatie. De naastgelegen karakteristieke oude fabrieksgebouwen vormen de inspiratie voor de nieuwbouw.
MIX architectuur verkreeg de opdracht na een architectenselectie. Opdrachtgever is ontwikkelaar AM voor woningcorporatie Woonstede. BAM Wonen is aannemer en BAM Advies & Engineering is constructeur en tevens installatieadviseur. Het stedenbouwkundig plan is van Lodewijk Baljon.
Op het ruim 42 hectare grote Enka-terrein in Ede is de sfeer van de vroegere kunstzijdefabriek ENKA nog voelbaar. Bestaande fabrieksgebouwen en -schoorstenen zetten de toon. De combinatie van de unieke ligging (tussen de bossen van de Veluwe en intercitystation Ede-Wageningen) en de eigen signatuur maakt de wijk een gewilde woon- en werkomgeving. De twee nieuwe bouwvolumes vormen samen een U-vormig gebouw met een grote variatie in woningtypen in de betaalbare categorie. Van compacte tweekamerstudio’s tot driekamerappartementen met verschillende woonoppervlakten. Het parkeerterrein aan de noordzijde wordt rondom omsloten door de bouwmassa. Aan het stationsplein aan de westzijde komen commerciële voorzieningen in de plint. De bergingen bevinden zich onder het gebouw, ingepast in de natuurlijke hoogteverschillen in het terrein.
Industriële uitstraling
De appartementen grenzen aan het spoor, het nieuw te bouwen station en de oude getransformeerde fabriekshal. Deze fabriekshal heeft een heldere geleding met stevige bakstenen hoekaccenten, een monumentaal poortgebouw en lange, ritmische bakstenen gevels met verticale vensters. Het nieuwe gebouwvolume vormt met de ruim 200 appartementen een stevige tegenhanger van de karakteristieke bebouwing. Het gebouw is als concept een omkering van de fabriekshal. Daarvan is het karakteristieke zaagtanddak rondom voorzien van platte metselwerkvolumes. Bij de nieuwbouw bestaat de basis juist uit platte metselwerkvolumes en vormen de onderscheidende kopgebouwen met zaagtandgevels herkenbare accenten. De oude en nieuwe gebouwen vormen zo samen een ensemble in het landschap. Door het gebouw te laten reageren op de omgeving ontstaan logische verschillen en krijgen de gevels een maat en schaal die passen bij de industriële uitstraling van de directe omgeving.
Zorgvuldige details in steen en groen
Op verschillende schaalniveaus is veel zorg en aandacht besteed aan de textuur en detaillering van de metselwerkgevels. Zo vormen de dubbelhoge entrees van het complex herkenbare accenten in de gevelwanden. De entree krijgt allure door de terugliggende gevelpui, klampmetselwerk en geïntegreerde postkasten. De hekwerken langs de galerij aan de noordzijde worden uitgevoerd in diffuus glas en dienen tevens als geluidsscherm voor de woningen. Verticale schermen met klimplanten geven de galerij geleding en vormen een interessant contrast met de robuuste bakstenen gevels en horizontale glazen hekwerken.
Gebiedsontwikkeling De Veluwse Poort
Woon- en werkgebied Enka is onderdeel van gebiedsontwikkeling De Veluwse Poort aan de oostzijde van Ede. Ook de voormalige kazerneterreinen, het stationsgebied, de Parklaan en Kop van de Parkweg maken hier deel van uit. Sinds 2003 zijn op het Enka-terrein ruim 1.000 woningen gerealiseerd. In Q1 van 2021 start de bouw van 100 koopwoningen en in Q2 begint naar verwachting de realisatie van de ruim 200 sociale huurwoningen. In totaal komen in de wijk zo’n 1.550 woningen in verschillende segmenten. Diverse oude rijksmonumenten blijven behouden, zoals het Kantinegebouw, het EHBO-gebouw, de historische fabrieksmuur en twee schoorstenen. De wijk krijgt verder een grootschalige fietstestlocatie, school, horeca en overige commerciële functies.
Lees meer over Ede Enka